Veliki srpski slikar Sava Šumanović stradao je na današnji dan sa 150 mještana Šida od ustaške ruke

U Sremskoj Mitrovici je, u noći između 29. i 30. avgusta 1942. godine, na prostoru uz staro pravoslavno groblje, mučenički stradalo od ustaške ruke 150 nedužnih muškaraca, žena i djece iz Šida, među kojima i Sava Šumanović, jedan od najistaknutijih srpskih slikara 20. vijeka.

Hrvatske ustaške vlasti su na tom području tokom Drugog svjetskog rata sistematski ubile na hiljade nedužnih civila, najviše upravo tokom avgusta i septembra 1942. godine, podsjećaju iz Udruženja „Jadovno 1941“.

„Sava Šumanović uhapšen je 28. avgusta rano ujutro, zamolio je da se spremi, okupao se, uzeo stvari, poljubio majku u ruku i otišao zauvijek, ne znajući za šta ga terete“, kaže Gordana Krstić Faj, istoričar umjetnosti.

Taoci su prvo brutalno pretučeni, a potom prevezeni u Sremsku Mitrovicu, gdje im je pokretni prijeki ustaški sud izrekao smrtne kazne i tokom noći su strijeljani. Uz upaljene baklje kraj spremnih raka, prošavši ustaški špalir, pucano im je u potiljak ili su direktno lijegali u raku, nakon čega je u njih pucano.

Potom su polivani krečom i zatrpavani zemljom. Jedan broj mučenika je ugušen, jer su ranjeni i živi zatrpavani, da bi se poslije toga ispod zemlje čuli potmuli jauci i krici.

Proslavljeni slikar je te 1942, kao i 1941. godine slikao manjim intenzitetom nego inače, zabrinut zloslutnim vremenima. U momentu hapšenja je na štafelaju ostala upravo završena slika „Beračice“, danas izložena u Memorijalnoj galeriji u Šidu.